Daniel Gabriel Fahrenheit (1686-1736)

Daniel Gabriel Fahrenheit urodził się 24 maja 1686 w Gdańsku przy ul. Ogarnej 95.
4 czerwca 1686 roku został ochrzczony w Kościele Mariackim. Był to wówczas kościół ewangelicki.
Fahrenheit był synem kupca Daniela Fahrenheita i Concordii, z domu Schumann, pochodzącej ze znanego rodu gdańskich przedsiębiorców.Rodzina Fahrenheitów wywodziła się prawdopodobnie z Hildesheim. Dziadek fizyka w 1650 r. przybył do Gdańska z Knipawy - jednego z trzech miast wchodzących w skład Królewca.

Daniel Gabriel miał dziewięcioro rodzeństwa. Wieku dorosłego dożyło tylko pięcioro dzieci. Ojciec był armatorem statku o nazwie "Pozłacany Chłopek". Daniel do 12 roku życia uczył się w domu pod kierunkiem prywatnego preceptora. Gdy ukończył 12 lat rodzice posłali go do Szkoły Mariackiej. Ukończył ją w 15 roku życia i miał rozpocząć studia w Gimnazjum Akademickim. Jednak 14 sierpnia 1701 r. wydarzyła się wielka tragedia. Na posesji w Winnikach (Kartuska 4 od Bema licząc, obecnie nr 51) ojciec – Daniel Fahrenheit – i matka gwałtownie umierają, prawdopodobnie na skutek zatrucia grzybami. Zostają pochowani pod płytą nr 362 w południowej nawie korpusu Kościoła Mariackiego. Przyszły fizyk ma wówczas 15 lat i jest najstarszy z żyjącego rodzeństwa. Opiekę nad sierotami obejmuje Rada Miejska wyznaczając opiekunów. Rok później, po odbyciu kursu księgowości, Daniel zostaje wysłany na praktykę kupiecką do Amsterdamu. Jednak młodego Fahrenheita to kompletnie nie interesuje. Nie żyje z handlu, ale zapożycza się na poczet spadku, który ma otrzymać po osiągnięciu pełnoletności. Obrabia szkło, szlifuje soczewki i buduje takie przyrządy jak cyrkle, barometry, busole, w czym osiąga mistrzostwo.
W 1706 lub 1707 powstaje pierwszy, zbudowany przez Fahrenheita, termometr – ze skalą florencką, oparty na powtarzalnych wskazaniach.
W tym samym roku Rada Miasta i opiekunowie proszą Radę Miasta Amsterdamu, aby krnąbrnego młodzieńca ująć i wysłać z misją kupiecką do Indii Wschodnich. Na szczęście dla światowej fizyki Daniel Gabriel ucieka wcześniej do Niemiec i później do Danii. W Kopenhadze wówczas burmistrzem jest Ole Römer (ten, który opracował skalę temperatur nazwaną jego nazwiskiem), który jest wielkim wsparciem dla młodego Fahrenheita. Dzisiaj ten okres nazwalibyśmy stażem naukowym.
W latach 1709 i 1710 Fahrenheit pojawia się w Gdańsku, by doprowadzić do końca sprawy spadkowe, interesy handlowe powierza bratu Efraimowi, a sam w 1712 nawiązuje współpracę z astronomem i drukarzem Pawłem Paterem, który w Gdańsku m.in. naucza matematyki w Gimnazjum Akademickim.
W latach 1712-13 Fahrenheit nawiązuje kontakty z uczonymi berlińskimi. Konstruuje wówczas w Berlinie swój pierwszy termometr rtęciowy i mierzy rozszerzalność cieplną rtęci.
W roku 1713 opuszcza Gdańsk bezpowrotnie, by zamieszkać w Berlinie.
Wprowadza nową skalę z zerem zdefiniowanym jako punkt eutektyczny mieszaniny wody, soli morskiej i lodu.
W 1715 r. Daniel Gabriel Fahrenheit konstruuje w Lipsku chronometr rtęciowy do znajdywania długości geograficznej na morzu, później w Dreźnie udoskonala teleskop zwierciadlany Newtona i buduje heliostat.
W 1717 przenosi się do Amsterdamu. W latach późniejszych mierzy rozszerzalność cieplną i temperatury wrzenia wielu cieczy i roztworów, także ciężar właściwy ciał stałych. Poprawia swoją skalę temperatury i opracowuje nowy typ areometru.
W latach 1718 - 1730 prowadzi płatne wykłady z fizyki i chemii dla amatorów.
Współpracuje z wieloma naukowcami, m.in. z Gottfriedem Leibnizem, Hermanem Boerhaave, Willemem Gravesande i Pieterem van Musschenbroek.
W 1721 r. nasz uczony opisuje zjawisko przechłodzenia cieczy (jako pierwszy zaobserwował je inny gdański badacz – Conrad Israeli), dwa lata później odkrywa zależność ciśnienia pary wodnej nasyconej od temperatury i zależność temperatury wrzenia od ciśnienia. Na podstawie tej ostatniej temperatury konstruuje ebuliobarometr.
W 1724 opisuje właściwości platyny.
W latach 1723-24 Fahrenheit jeździ do Londynu, gdzie zostaje przyjęty w poczet członków Towarzystwa Królewskiego. Prezentuje tam podwójny termometr (rtęciowo spirytusowy) ze wspólną skalą oraz 5 prac opublikowanych później w Philosophical Transactions.
Fahrenheit uzyskuje również rekordową niską temperaturę -40 st. (jedyny punkt zrónujący obydwie skale -40 stopni Fahrenheita = - 40 stopni Celsjusza) i mierzy rozszerzalność cieplną różnych rodzajów szkła.
W 1733 roku pokazuje gościom z Gdańska model ludzkiego oka (dziś w Groningen), termometry lekarskie i maszynę do demonstrowania sił w ruchu obrotowym.

Zachowały się trzy termometry wykonane przez Fahrenheita (wszystkie w Muzeum Boerhaavego w Lejdzie). Jego największym osiągnięciem jest skonstruowanie przyrządu do mierzenia ciśnienia pary wodnej nasyconej.

W roku 1736 uczony zawiązuje znajomość z Karolem Linneuszem. W Hadze otrzymuje patent na pompę odśrodkową do czyszczenia kanałów i osuszania polderów. W tym samym roku 16 września umiera.
Uczony został pochowany w 1736 r. w protestanckim Kościele Klasztornym (Kloosterkerk) w Hadze, w 1857 roku szczątki przeniesiono z krypty kościelnej na cmentarz miejski w nieznane miejsce.

W 1777 roku specjalna komisja Towarzystwa Królewskiego w Londynie, działająca pod przewodnictwem Henry’ego Cavendisha unormowała skalę Fahrenheita, pozostawiając jako temperaturę punktu topnienia lodu 32°F i ustalając punkt wrzenia jako 212°F – oba pod normalnym ciśnieniem 29,8 cala czyli 75,7 cm słupa rtęci.